دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها باید معقولیت نظام را در تمام سطوح جامعه رشد دهند
تاریخ انتشار: ۲۷ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۶۴۶۰۱۵
به گزارش خبرگزاری صداوسیما به نقل از روابط عمومی وزارت علوم، در ابتدای مراسم، دکتر نجفی رئیس این پژوهشگاه، ضمن عرض خیرمقدم به حضار، هفته پژوهش و روز حوزه و دانشگاه را تبریک گفت و اعلام کرد در این روز از ۵۷ کتاب انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، رونمایی به‌عمل می‌آید.
دکتر نجفی با ارائه توضیحاتی کوتاه درباره طرح ملی استعمارشناسی و طراحی شیوه‌نامه پژوهش گفت: تجلیل از دانشمندان بزرگ ، سنتی بوده که در تمدن اسلامی همیشه رایج بوده و باعث رشد و رونق آن شده است و ما هم باید در آستانه تمدن نوین اسلامی، این سنت بزرگ تجلیل از پیشکسوتان را مدنظر داشته باشیم.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
نجفی درباره طراحی شیوه‌نامه پژوهش گفت: در ۱۳ ماه گذشته که بنده مسئولیت پروهشگاه را بر عهده داشتم، تصمیم گرفتیم یک‌بار دیگر درباراه مفهوم پژوهشگاه و پژوهش بیندیشیم و آئین‌نامه ارتقاء و شیوه‌نامه پژوهش را مرور کنیم و به لطف خداوند پس از حدود یک‌سال نتیجه کار آماده شد تا ما به موارد تفاوت دانشگاه‌ها با پژوهشگاه‌ها دست یابیم و دریابیم تفاوت پژوهش در پژوهشگاه‌ها با پژوهش در دانشگاه‌ها از کجا نشأت می‌گیرد و به این پرسش پاسخ بدهیم.
استاد پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در مورد طرح ملی استعمارشناسی گفت: با توجه به اینکه ما نسبت به لطمات و صدماتی که از استعمار غرب متحمل شدیم، به اندازه کافی احاطه نداریم، یکی از آرزو‌های دیرینه بنده این بود که در این راستا کاری انجام دهیم. امروز یک جوان فلسطینی حرف‌های یهودیان یا صهیونیست‌ها را به‌راحتی قبول نمی‌کند، اما چرا در جامعه ما در برخی از مواقع حرف‌های برخی شبکه‌های بیگانه مورد قبول جامعه قرار می‌گیرد؟ دلیل آن به‌خاطر نشناختن استعمار است. ما در تاریخ‌مان استعمارستیزی زیادی داشتیم، اما نتوانسته‌ایم استعمارشناسی را نهادینه کنیم و به‌صورت علمی روی آن کار کنیم، لذا تصمیم گرفتیم طرح استعمارشناسی ایرانی را در کنار استعمارشناسی اعراب، هندی‌ها، آفریقایی‌ها، آمریکای لاتین و... بررسی کنیم. درواقع بتوانیم به یمن برکت وجود انقلاب اسلامی که در دو بعد «مدنیت دینی» و «عمیق‌تر شدن لایه‌های حضور بیگانگان در کشورمان»، تاریخ ۲۰۰، ۳۰۰ ساله مقابله با اجنبی در کشور خودمان را بررسی کنیم. هرچقدر در این زمینه تلاش کنیم و جلو برویم، ارزشمند است.
دکتر نجفی تأکید کرد: یک نظام سیاسی که مشروعیت و مقبولیت دارد، باید معقولیت هم داشته باشد. «مشروعیت» با نهاد‌های نظام و «مقبولیت» هم بر عهده نهاد‌های فرهنگی و اجتماعی است، اما «معقولیت» با دانشگاه و حوزه است و ما باید بتوانیم هرچه بیشتر در دهه پنجم انقلاب این معقولیت را در همه سطوح جامعه رشد بدهیم و در افقی که دشمنان سعی می‌کنند افق آینده کشور را تیره و تار نشان دهند، ما بتوانیم این معقولیت و منطق را طوری روشنایی‌بخش آینده قرار دهیم که هدایتگر نسل‌های آینده باشد.
منبع: خبرگزاری صدا و سیما
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.iribnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری صدا و سیما» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۶۴۶۰۱۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تأملاتی در بومی‌نبودن نظریه‌های جامعه‌شناسی کشور
به گزارش گروه پژوهش خبرگزاری علم و فناوری آنا، بیشتر پژوهش‌هایی که در اجتماع علمی ایران صورت گرفته و می‌گیرد، مبتنی بر دستاورد‌های دانشمندان غربی است و این دست‌آورد‌ها چه در نظریه‌ها و چه در روش‌ها و فنون پژوهش‌های تجربی، دارای دقت و اعتبار بالایی هستند.
سیدحسین نبوی (استادیار جامعه‌شناسی دانشگاه خوارزمی) در مقاله‌ای به عنوان «بومی نبودن نظریه‌های غربی و مدرن‌نبودن تفکرات اجتماعی ایرانی و اسلامی» به این موضوع می‌پردازد که تئوری‌ها و روش‌ها با دقت تقریباً وسواس‌گونه‌ای توسط دانشمندان و پژوهشگران غربی، ابداع و ساخته و برخی از آنها به وفور در جامعۀ خودشان به کار گرفته می‌شوند.
* دلایل خطای شناختی در پژوهش‌های تجربی جامعه‌شناختی
به زعم این پژوهشگر مفاهیم و تبیین‌ها و اِسناد‌های آن نظریه‌ها، برای جامعه‌شناسی و پژوهش‌های تجربی جامعه‌شناختی در جامعۀ ایران ممکن است نوعی خطای شناختی شکل بدهد و احتمالا داده است، از آنجا که جامعۀ آمریکا، آلمان، فرانسه و دیگر جوامع غربی که نظریه‌پردازان در آن زمینه و مبتنی بر آن جوامع، به برساختن نظریه‌های خود اقدام کرده‌اند و می‌کنند.
این استاد جامعه‌شناسی در ادامه می‌نویسد؛ به‌رغم شباهت‌های انسانی ما آدمیان، از نظر دین و اعتقادات، از نظر ارزش‌ها و هنجار‌ها و رمزگان تفسیر معنا، از نظر شیوه توزیع قدرت، از نظر کمّوکیف وقایع و رویداد‌هایی که در دوره‌های تاریخی گذشته در جوامع آنها روی داده و اثرات و پیامد‌های آن باقی است، از نظر رشد و توسعۀ اقتصادی، از نظر محیط طبیعی و جغرافیایی و نیز از نظر برخی عوامل دیگر، با جامعۀ ایران بطور معناداری متفاوت است واین خطای شناختی شکل می‌گیرد.
نظریه‌های برساخته‌شده در جوامع مدرن غربی برای جامعه‌ای که در برخی بخش‌ها کاملا و اساساً متفاوت است، موجب فهم و تبیین اشتباه می‌شود* عواقب حل مسائل با مفاهیم عاریتی
این پژوهش توضیح می‌دهد که کاربست نظریه‌های برساخته‌شده در جوامع مدرن غربی برای جامعه‌ای که در برخی بخش‌ها کاملا و اساساً متفاوت است، موجب فهم و تبیین اشتباه می‌شود. گرچه به عنوان جامعه‌شناس موظف هستیم - به قول گیدنز- به فرازبان جامعه‌شناسی سخن بگوییم، اما نگرانی این است که اطمینانی نیست که مفاهیم عاریتی، بتوانند شناخت دقیق و صحیحی را برای ما شکل دهند و ما را در حل برخی از مسائلمان، اجتماعی یا فرهنگی به‌طور مؤثری یاری دهند.
نبوی ادامه می‌دهد که احتمالا بسیاری از پژوهشگران مفاهیم و نظریه‌ها را فقط برای هدفی کارفرماپسند یا داورپسند، به کار می‌گیرند، و به ژرف‌اندیشی و بازاندیشی در مفاهیم و نظریه‌های رایج نمی‌پردازند. تعداد بیشتری از پژوهشگران نیز به علت آشنایی ضعیف با نظریه‌ها، اساساً در موقعیتی نیستند که بتوانند به نقد و بازاندیشی در نظریه‌ها بپردازند.
* زمینه‌مند نبودن نظریه‌های جامعه‌شناختی
به زعم این پژوهشگر خطای شناختی به باور و یقین درستی و صحّت پژوهش انجام گرفته می‌انجامد و مانع از نقد و بازاندیشی و ساخت نظریه‌ای جدید می‌شود. بماند از اینکه برخی از پژوهشگران بنا به دلایل اجرایی، فرهنگی یا بخش اقتصادی، حتی همان اصول علمی را در نقدنشده‌های مختلف پژوهش خود رعایت نمی‌کنند.
خطای شناختی به باور و یقین درستی و صحّت پژوهش انجام گرفته می‌انجامد و مانع از نقد و بازاندیشی و ساخت نظریه‌ای جدید میشودنبوی بیان می‌کند که زمینه‌مند نبودن نظریه‌های جامعه‌شناختی از دو سو مبدل به مسأله شده است:
نظریه‌های برساخته‌شده در جوامع غربی برای کاربست در پژوهش‌های بومی، مناسبت کمتری دارند و ممکن است ما را دچار خطای شناختی کنند، اما ما از آن آگاه نیستیم یا اگر آگاه باشیم تلاش جدی برای اصلاح نظریه‌ها و بومی‌سازی آن آنجام نمی‌دهیم. نظر‌های ساخته وپرداخته شده توسط اندیشمندان بومی به علت ناآشنایی با فرازبان جامعه‌شناسی، دارای ماهیت جامعه‌شناختی نیستند و در اجتماع علمی جامعه‌شناختی به رسمیت شناخته نمی‌شوند.این پژوهشگر در نهایت اینگونه جمع‌بندی می‌کند که در میدان مطالعات جامعه‌شناسی کشور ما با مسأله و چالشی به نام مفاهیم و نظریه‌هایی که برساختۀ پژوهشگران و جامعه‌شناسان بومی نیست مواجه‌ایم و این وضعیت، آنقدر عادی و طبیعی شده است که مسأله‌بودن آن را درنمی‌یابیم. چه بسا بخش قابل ملاحظه‌ای از بحران‌ها و ابربحران‌ها، ناشی از سوءمدیریت نباشد و در اثر تشخیص نادرست یا نادقیق که به علت خطای شناختی روی می‌دهد، شکل گرفته باشد.
انتهای پیام/
تصاویر پدر ساواکی مهران غفوریان